Bu gün İran adlanan coğrafi birləşmənin daxilində yaşayan əhalinin əksəriyyətini təşkil edən türklər, rəsmi Tehran tərəfindən «əqəlliyyət» (azlıq) adlanaraq həmişə içtimai və milli təzyiqlərə məgruz qalmışdır.
İran türkləri hətta ölkənin konstitusiyasında «azlıqlar» üçün nəzərdə tutulmuş hüquqdan da məhrumdurlar.
Son vaxtlar CAMAH-ın Analitik İnformasiya mərkəzi rəsmi Tehranın həmişə gizlətməyə çəhd göstərdiyi İran əhalisi barədə statistik mə'lumatı əldə etməyə nail olmuşdur.
Aşağıda göstərilənlərə əsasən Türklər bu günkü İran əhalisinin çoxluğunu təşkil edir:
1. Azərbaycan türkləri: 29. 000 000 nəfər, ölkə əhalisinə nisbət 41.42 %
2. Qaşqay türkləri: 2. 000 000 nəfər, ölkə əhalisinə nisbət 2.85%
3. Türkmənlər: 3. 000 000 nəfər, ölkə əhalisinə nisbət 4.28%
4. Farslar və ona mənsub etnik qruplar: 22. 000 000 nəfər, ölkə əhalisinə nisbət 31.42 %
5. Kürdlər: 7.500 000 nəfər, ölkə əhalisinə nisbət 10.71%
6. Ərəblər: 3.500 000 nəfər, ölkə əhalisinə nisbət 5.00 %
7. Bəluçlar: 2.400 000 nəfər, ölkə əhalisinə nisbət 3. 42 %
8. Yəhudilər, Suranilər, Zərtüştilər və Ermənilər: 600 000 nəfər, ölkə əhalisinə nisbət 0.85 %
İzah(1):
Yuxarıdakı göstəricilərdə türkdilli vətəndaşların sayının üst-üstə 34. 000 000 nəfər olaraq, İran əhalisinin 48. 57 %-ni təşkil etdiyi məlum olur.
İzah(2):
Talış, Gilək, Tat, Bəxtiyari, Lor və sairə farslara mənsubdur.
Qeyd:
İranın Dövlət Statistika Komitəsinin verdiyi mə'lumata görə ölkə əhalisinin sayı 2003-cü ilə qədər 15. 000 000 nəfər artacaq. Həmin mə'lumatda deyilənə görə İran dünya ölkələrinin əhalisinə nisbət indeksləşdirlmiş formada 19. 000 000 nəfər
gənclə dünyada 3-cü ən çox gənci olan yeri tutur.
|